Dereń jadalny Kresowiak - szczepiony

Co powinniśmy wiedzieć o dereniu jadalnym?

Odmiana Kresowiak pochodzi z wysiewu nasion zebranych z krzewów odnalezionych w starych parkach dworskich  Jest to plenna odmiana owocowa. Dereń ten jest stosunkowo odporny na suszę oraz niskie temperatury. Kwitnie w marcu przed rozwojem liści. Jest to jeden z pierwszych kwitnących krzewów. Roślina mrozoodporna. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, choć preferuje stanowiska nasłonecznione, gleby wapienne, żyzne, przepuszczalne. Na stanowiskach ocienionych gorzej kwitnie i owocuje. Roślina odporna na warunki miejskie oraz suszę. Roślina przyjazna dla pszczół - dająca im jeden z pierwszych pożytków. Oferowane sadzonki są szczepione - co oznacza, że bardzo szybko będą mieć owoce - zakwitają już w następnym roku po posadzeniu!

Polska odmiana - wyhodowana w arboretum Bolestraszyce. Pokrój rozłożysty, szybkość wzrostu przeciętna. Owoce duże, kształtu gruszkowatego, barwy wiśniowej. Średnia masa owocu 2,8 g, średnia długość 22 mm. Zawierają dużo cukrów (15 %) i pektyn. Zawwartość witaminy C 35 mg%, kwasów 2,5 %. Odmiana dobra na przetwory.  Polecana szczególnie na soki i przetwory. Stanowią doskonały surowiec przetwórczy na konfitury, dżemy, soki, nalewki czy wina. Zawierają cenne składniki odżywcze takie jak: cukry, pektyny oraz duże ilości witaminy P. Owoce w pełni dojrzałe doskonale nadają się do jedzenia na surowo (słodko-kwaśne) a także do wykonywania  przetworów takich jak  dżemy, konfitury. Można je kandyzować, niezastąpiona do sporządzania domowych nalewk i win.

Dereń jadalny zwany również dereniem właściwym (z łac. Cornus mas) pochodzi z południowo- wschodniej i środkowej Europy oraz zachodniej Azji. Roślina ta jest popularna na całym świecie, również w naszym kraju. W dawnej Polsce dereń jadalny był często sadzony przy dworach lub klasztorach, jako symbol wytworności i luksusu. Dereń jadalny jest krzewem lub niewielkim drzewkiem dorastającym, w zależności od odmiany, od 3 do 5m wysokości. Uprawiany jest głównie dla czerwonych, lekko kwaskowych owoców, z których wyrabiać można wszelkiego rodzaju przetwory (dżemy, marmolady, nalewki). Warto również zaznaczyć, że dereń jadalny ma ogromne walory dekoracyjne. Wyjątkowo pięknie wygląda na początku wiosny, w marcu, gdy roślina zaczyna kwitnienie. Dorodne żółte kwiatostany zdobią drzewko, jeszcze przed rozwinięciem się liści. Latem zaś spomiędzy zielonych liści wyłaniają się piękne, mięsiste, dojrzewające owoce, tworząc tym samym wyśmienitą ozdobę każdego ogrodu. Co więcej, również jesienią dereń jadalny nie traci na swej atrakcyjności. Ciemnozielone liście zmieniają wtedy barwę na czerwoną, tworząc niesamowity widok. Uprawa derenia jadalnego jest bardzo prosta i nie wymaga specjalistycznej wiedzy, czy środków. Roślina poradzi sobie w każdych warunkach glebowych. Należy jednak unikać miejsc z długo utrzymującymi się zastojami wody.  Jeśli chcemy zaś uzyskać jak najdorodniejsze zbiory, trzeba pamiętać, iż gleba powinna być wtedy żyzna i przepuszczalna o odczynie obojętnym bądź lekko zasadowym. Dereń jadalny wykazuje również wysoką tolerancję wobec stanowiska. Poradzi sobie zarówno w półcieniu, jak i w pełnym słońcu. Warto jednak wiedzieć, że dobre nasłonecznienie pozytywnie wpłynie na ilość, wielkość, jak i smak owoców derenia. Kolejnymi zaletami tej wyjątkowej rośliny jest odporność na mróz, suszę i zasolenie. Przez co, świetnie sprawdzi się jako roślina miejska. Wówczas jednak powinien on pełnić funkcję jedynie dekoracyjną, ponieważ jego owoce mogą tracić przez to swe walory smakowe. Dereń jadalny jest również wysoce niepodatny na choroby i szkodniki. To gatunek długowieczny, nie lubi jednak przesadzania w starszym wieku. Należy więc dobrze przemyśleć wybór miejsca rozwoju dla tego krzewu.

Owoce derenia zawierają 1,5 do 2,9% kwasów organicznych (głównie jabłkowego), 0,6% garbników, 7-9% cukrów, witaminę P. Duże nasiona zawierają 34% tłuszczu i kiedyś używano je do wyrobu mydła. W krajach gdzie dereń jest popularny przerabia się go na soki, konfitury, powidła, kisiele, kompoty, marynaty, nadzienie do cukierków, napoje, syropy, wina, nalewki a przejrzałe jada na surowo. Z kory można domowym sposobem uzyskać żółty barwnik a z owoców barwnik oliwkowy i czarnobrązowy. Wykorzystuje się też drewno, które jest bardzo trwałe (do drobnych wyrobów). Z gałązek wyplatano kiedyś kosze. Z jednego krzaka można uzyskać 15-20 kg owoców (5-10 letnie krzewy) 50-80 kg (15-20 letnie krzewy) 150-200 kg (50 -100 letnie egzemplarze).